Owoce mrozoodpornych gatunków, w przeciwieństwie do Kiwifruit mogą być spożywane w całości, bez konieczności obierania. Do tego ich wielkość powoduje, że łatwo jest je jeść. Drobne choć liczne nasiona także nie stwarzają żadnego problemu. O bogatym składzie chemicznym i walorach zdrowotnych “Kiwi” napisano już wiele. Równie dużo, a czasem nawet znacznie więcej składników prozdrowotnych mają owoce bardziej mrozoodpornych gatunków o jadalnych owocach (Latocha i in. 2010, Latocha i in. 2013). Powszechnie uważa się, że ich spożywanie ma silne działanie prozdrowotne, które może być tłumaczone nie tylko ich właściwościami przeciwutleniającymi (usuwanie wolnych rodników), ale także bakteriostatycznymi jak i aktywnością enzymatyczną (Basile i in. 1997, Rush i in. 2006). Podkreśla się przy tym, że występowanie wielu cennych składników razem w jednym owocu powoduje, że ich dobroczynne działanie jest jeszcze silniejsze. Część z tych związków działa bezpośrednio prewencyjnie lub leczniczo w stosunku do konkretnych schorzeń a inne będące przeciwutleniaczami oczyszczają organizm z wolnych rodników i w ten sposób chronią go przez stresem oksydacyjnym wywołującym często wiele chorób. Dzięki temu owoce te zyskały dość powszechną opinię „owoców zdrowia” (Ferguson i Ferguson 2003, California Kiwifruit Commission 2000). Niestety niewiele jest dotychczas badań poświęconych owocom mrozoodpornych gatunków aktinidii choć ostatnio takie badania nad owocami aktinidii ostrolistnej w dość szerokim zakresie były prowadzona np. na SGGW w Warszawie. Pokazały one, że owoce tego gatunku mają pod wieloma względami bogatszy skład chemiczny od popularnego “Kiwi” zatem ich dobroczynny wpływ na nasze zdrowie powinien być jeszcze większy.
Skład chemiczny owoców.
Najpowszechniej znaną zaletą owoców Mini Kiwi jest wysoka zawartość witaminy C (u A. kolomikta nawet do 1500 mg% i więcej), ale nie jest to ich jedyna zaleta. Równie cennym jest zawarty w owocach enzym proteolityczny actinidin o właściwościach zbliżonych do bardzo popularnej w świecie żywności papainy i wspomaga procesy trawienia mięsa. Spośród wielu makro- i mikroelementów jakie zawierają owoce aktinidii szczególnie wysoka jest zawartość potasu (zbliżona do tej w bananach), wapnia (wyższa niż w jabłkach) oraz dużą ilość żelaza i magnezu (Latocha i Krupa 2008). W owocach aktinidii można znaleźć znaczne ilości związków fenolowych wykazujących silne działanie przeciwutleniające oraz karotenoidy, wśród których najwięcej jest beta-karotenu i luteiny. Według badań prowadzonych w Japonii owoce aktinidii ostrolistnej są najbogatszym źródłem luteiny spośród wszystkich popularnie spożywanych owoców (Nishiyama i in. 2005). Cechą rozpoznawczą owoców „Kiwi” jest ich zielony kolor miąższu także w fazie pełnej dojrzałości i jest on związany ze znaczną ilością chlorofilu, który według niektórych naukowców, obok karotenoidów i flawonoidów wykazuje działanie przeciwmutagenne (Ferruzzi i in. 2002). Wysoka zawartość witamin E w tych owocach, o której często się mówi, związana jest z ich obecnością w nasionach (jest to witamina rozpuszczalna w tłuszczach) zatem ich dostępność jest ograniczona. Przede wszystkim dlatego, że w większości przypadków nasiona aktinidii jeśli nie zostaną rozgryzione nie ulegną strawieniu (Ferguson i Ferguson 2003). Przy tych licznych zaletach owoce aktinidii są niskokaloryczne.
Zawartość poszczególnych grup związków w 100 g świeżej masy owoców
Oznaczenia do tabeli:
| RE – ekwiwalent retinolu |
| GAE – ekwiwalent kwasu galusowego |
| CE – ekwiwalent katechiny |
Działanie prozdrowotne
Miernikiem działania prozdrowotnego owoców jest ich zdolność do zmiatania wolnych rodników uznawanych za przyczynę licznych chorób. Zdolność ta, nazywana także aktywnością antyoksydacyjną jest konsekwencją obecności w tkankach roślinnych licznej, różnorodnej w budowie, sposobie i sile działania, grupy związków biologicznie aktywnych, określanych także fitozwiązkami lub antyoksydantami. Kluczowe w utrzymaniu równowagi między generowaniem a usuwaniem wolnych rodników antyoksydanty nieenzymatyczne to kwas askorbinowy, glutation, związki fenolowe, tokoferole i karotenoidy. Związki te wykazują szeroki spektrum działania nie tylko jako składnik diety człowieka, ale pełnią wiele istotnych funkcji w roślinie i warunkują jej odporność na stresy biotyczne i abiotyczne. W owocach mini kiwi zdolność usuwania wolnych rodników jest silnie powiązana z wysoką zawartością zarówno witaminy C jak i różnych podgrup związków fenolowych, prostych jak kwasy fenolowe i złożonych jak np. flawonoidy. Owoce MiniKiwi nie tylko chronią organizm przed stresem oksydacyjnym ale także są bardzo skuteczne w utrzymaniu właściwego poziomu cholesterolu we krwi i wspomagają prace całego układu sercowo-naczyniowego co także potwierdziły ostatnie badania prowadzone w SGGW (Leontowicz i in. 2016). Naukowcy stwierdzili także skuteczne niszczące działanie ekstraktu z owoców A. arguta wobec niektórych linii ludzkich komórek nowotworowych (HepG2; Hep3B; HeLa; HT-29; LoVo) choć końcowy rezultat był zależny od odmiany (Zuo i in. 2012; Lim i in. 2016). Inne badania wykazują także, że spożywanie tych owoców może wpływać na zwiększenie wydajności wysiłkowej organizmu zatem spożywanie owoców jest polecane między innymi sportowcom. jednak najpowszechniej docenianą zaletą owoców MiniKiwi jest regulowanie pracy układu pokarmowego (dzięki enzymowi proteolitycznemu w owocach, dużej zawartości błonnika spożywczego oraz licznym bardzo drobnym nasionom). Codzienne spożywanie choćby niewielkiej ilości owoców w każdej postaci (świeże lub przetworzone) sprzyja lepszemu trawieniu i regularnym wypróżnieniom. Ze względu na bogatszy aromat lepiej postrzegany przez konsumentów jest także smak owoców MiniKiwi w porównaniu z owocami kiwi. Wykazane powyżej cechy sprawiają, że owoce aktinidii doskonale spełniają wymogi żywności funkcjonalnej i są uważane za jedne z najbardziej odżywczych owoców.
Kompleksowe omówienie wartości odżywczych i działania prozdrowotnego MiniKiwi można znaleźć w tej pracy – Latocha P. 2017 (Plant Foods for Human Nutrition)